“TAHTA ÜZERİNDE DEĞİL, LİSTELERDE KAYBEDİLEN OYUN: SATRANÇTA ETİK KRİZİ”

“TAHTA ÜZERİNDE DEĞİL, LİSTELERDE KAYBEDİLEN OYUN: SATRANÇTA ETİK KRİZİ”

SATRANÇ TURNUVALARINDA ARTAN ETİK SORUNLAR VE ORGANİZASYONEL SIKINTILAR !!

Son yıllarda Türkiye genelinde artan satranç turnuvaları sayesinde sporcular için daha fazla oyun ortamı oluşurken, bu olumlu gelişmenin gölgesinde büyüyen bir sorun camiada ciddi rahatsızlık yaratıyor: Turnuva kayıtlarındaki etik dışı davranışlar ve disiplinsizlikler.

Özellikle aynı hafta içinde düzenlenen birden fazla turnuvaya topluca kayıt yaptıran, ancak yalnızca birine katılan sporcular ve kulüpler, diğer sporcuların haklarını gasp ediyor. Bu kişiler, sistemde kontenjanı doldurarak birçok sporcunun kayıt yapamamasına neden oluyor. Bazı velilerin, “nasıl olsa birine gideriz” mantığıyla her turnuvaya çocuklarını yazdırmaları, aslında başkalarının hakkına girmenin en açık örneklerinden biri. Katılmayacağı turnuvadan kaydını zamanında silmeyen sporcuların, son gün iptalleri ile yer açmaları da maalesef yeterli olmuyor; çünkü çoğu zaman listelerde yedek sporcular dahi bu ani iptallerden faydalanamıyor. Aynı haftada düzenlenen turnuvalarda %30-40-50 kayıplar ile organizasyonlar baltalanıyor.

KULÜPLERİN VE ANTRENÖRLERİN ORGANİZASYONLARI SABOTE EDEN TUTUMU

Daha da vahim olanı, bazı kulüp yöneticileri ve antrenörlerin, kulüp olarak tüm sporcularını turnuvalara topluca kaydettirip, sonrasında hiçbirini turnuvaya götürmemesi. Bu tür davranışlar yalnızca bireysel değil, kitlesel bir sorumsuzluk örneğidir. Organizasyonun planlaması, masa sayısı, hakem görevlendirmeleri, ödül bütçesi ve hatta salon büyüklüğü bu verilere göre yapılırken; katılım göstermeyen kulüpler ve sporcular tüm bu sistemin dengesini bozuyor.

Bu durum, turnuvaları düzenleyen organizatörler ve sponsorluk desteği sağlayan paydaşlar açısından büyük bir hayal kırıklığı yaratıyor. Gerçekleşmeyen katılımlar, salonların boş kalmasına, hakemlerin gereksiz çalışmasına ve sponsorların bir sonraki etkinlikten çekilmesine sebep olabiliyor. Satranç sporunun gelişmesi için büyük çabalarla bulunan bu sponsor desteklerinin, bu tür disiplinsiz davranışlar nedeniyle kaybedilmesi kabul edilemez bir durumdur.

SÜREKLİ +− YAZDIRAN SPORCULARIN SORUMLULUĞU

Bir başka önemli konu ise turnuvaya kayıt yaptırıp turnuvada oynamaya başladıktan sonra hiçbir bilgilendirme yapmadan müsabakaya katılmayan sporcular. Bu sporcular, eşlendirmeler de yer aldıkları için rakiplerine doğrudan galibiyet (+−) kazandırıyorlar. Satranç, adaletin ve saygının sporu olduğu kadar, mücadelenin de alanıdır. Sporcu rakibinden masa başında puan almalı, rakibinin karşısına çıkmayarak (+−) skor verilmesini sağlamamalıdır. Bu tür davranışlar sadece etik dışı değil, aynı zamanda spora olan saygının yok sayılmasıdır. Bu gibi durumlar, artık açıkça bir disiplin suçu olarak değerlendirilmelidir ve gerekli yaptırımlar ivedilikle uygulanmalıdır.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ: SİSTEMSEL ÖNLEMLER VE CAYDIRICI YAPTIRIMLAR

Artık satranç camiası, bu sorunlara karşı ciddi ve sürdürülebilir çözümler üretmek zorundadır. Aşağıda bazı somut çözüm önerileri sıralanabilir:

1. Çift kayıt sistemi engellenmelidir. Aynı hafta içerisinde Türkiye’nin hiçbir yerinde birden fazla turnuvaya kaydolunamaması sistemsel olarak mümkün hale getirilmelidir. Bu sayede her sporcu yalnızca gerçekten katılmayı planladığı turnuvaya kaydolabilir.
2. Toplu kayıt işlemleri sınırlandırılmalı ve şeffaflaştırılmalıdır. Kulüp yöneticileri veya antrenörler tarafından yapılan toplu kayıtlar daha sıkı denetlenmeli, gerekirse sadece bireysel kayıtlar kabul edilmelidir. Ayrıca tek cep numarası ile kayıt önlenmelidir.
3. Katılmayacağı turnuvaya kaydını zamanında silmeyen ya da kayıtlı olduğu ve yarıştığı turnuvadan haber vermeden ayrılan +− yazdıran sporcular ve kulüpler için disiplin yönetmeliği uygulanmalıdır.
   • İlk ihlalde uyarı, ikinci ihlalde geçici men, devamında ise uzun süreli men cezaları getirilmelidir.
   • Aynı şekilde bu davranışları alışkanlık haline getiren kulüpler, antrenörler ve velilere de yaptırım uygulanmalı, kulüp lisans düşürülmesi gibi caydırıcı sistemler geliştirilmeli.
4. Turnuva organizatörleri ve Kulüpler ile Türkiye Satranç Federasyonu arasındaki koordinasyon artırılmalı, yaşanan bu ihlallerin sisteme anlık bildirilmesi ve arşivlenmesi sağlanmalıdır.

VELİLERE VE KULÜPLERE ÇAĞRI: EGO DEĞİL, ERDEM YARIŞI

Velilerin turnuva kayıtlarını bir başarı göstergesi olarak görmesi, çocuklar üzerinden ego tatminine dönüşüyor. Bu tutum yalnızca sporcunun gelişimini değil, diğer sporcuların da fırsatlarını baltalıyor. Satrançta başarı, saygı ve sorumlulukla gelir. Her turnuvaya yazılmak başarı değil, plansızlık ve bencil bir davranıştır.

Kulüplerin ve antrenörlerin bu konuda örnek davranışlar sergilemesi, sporcu ahlakının ve kültürünün yerleşmesi için elzemdir. Satranç sadece hamlelerle değil, etik duruşla da oynanır. Sporcuya sadece açılış değil, sorumluluk da öğretilmelidir. Hatta 1. Kademe Antrenör eğitimlerinden başlamak üzere eğitimlerin her kademesinde sporcu ahlakı ve kültürü, Kulüp disiplini ve ahlakı dersleri özellikle verilmelidir. 2.- 3.- 4.- 5. Kademe olmuş ama sporcu ahlakından bir haber Antrenörler sürekli denetime tabii tutulmalıdır. Kaçıncı kademe antrenör olduğundan ziyade antrenörlüğün her kademesinde sporcuya gerekli doğru eğitimi ve kültürü verebilme yetisine sahip olan antrenörlere ihtiyacımız var.

KAMU SPOTU: SPORCU AHLAKI VE SORUMLULUK BİLİNCİ

🔹 Satranç, sadece oyun değil, karakter eğitimidir.
🔹 Bir turnuvaya kayıt, bir sözleşmedir. Gitmeyeceksen, başka birine yer aç.
🔹 Etik dışı davranışlar geleceği değil, güveni yok eder.
🔹 Kulüpler, antrenörler ve veliler: Çocuklara kazanmayı değil, doğru durmayı öğretin.

🔹Turnuva esnasında sen düşman kulüp sporcusu dedirtmek değil, başarılar arkadaşım diyerek centilmence yarışmayı öğretin.

🔹Rakibi yenmek için psikolojik üstün sağlayacaksın diye masada çirkin hareketler yapmak yerine, dostça centilmence yarışmayı öğretin.

Gelin birlikte bu sporu saygı, disiplin ve ahlak çerçevesinde büyütelim. Çünkü gerçek zafer, rakibine değil kendine karşı kazandığındır.

“Ahlak en güçlü hamledir.”

 Keyifli Okumalar dilerim…